روابط چین و ایران مشارکتی راهبردی جامع است. با توجه به اوضاع بین‌المللی پیچیده، چین و ایران همبستگی و همکاری خود را تقویت کرده‌اند و ضمن تقویت محافظت از منافع مشترک دو طرف، از حقوق و منافع مشروع کشورهای در حال توسعه نیز دفاع کرده‌اند.چین و ایران از یکدیگر در مورد مسائل مربوط به منافع اصلی و نگرانی‌های اصلی یکدیگر حمایت و از اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورهای دیگر به عنوان یکی از هنجارهای اساسی روابط بین‌المللی دفاع می کند. سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران چند روز پیش در تماس تلفنی با شی جین پینگ رئیس جمهور چین تاکید کرد که ایران قاطعانه به سیاست چین واحد پایبند است و قاطعانه از چین برای حفظ منافع اصلی خود حمایت می کند. پس از وارد پلوسی به تایوان، وزارت امور خارجه ایران بلافاصله با صدور بیانیه ای رفتار تحریک آمیز و دخالت فاحش آمریکا در امور داخلی چین را محکوم کرد که چین بسیار از آن قدردانی می نماید.چین مایل است همراه با ایران برای توسعه مستمر و پیشرفت‌های جدید روابط مشارکتی راهبردی جامع دو کشور تلاش کند.
تاریخ تایوان بر قطعی بودن و بدیهی بود شمول دو سوی آب (یعنی تایوان و سرزمین اصلی چین) به عنوان چین واحد روشن و شفاف است.مقامات حزب دموکراتیک مترقی تایوان منافع اساسی ملت و رفاه مردم تایوان را نادیده گرفتند و تمایل داشتند که مهره نیروهای خارجی باشند و تلاش خطرناک برای “ تکیه به ایالات متحده برای استقلال طلبی “ را به طور کامل افشا نمودند. ملت چین سنت با شکوهی در مخالفت با تفرقه و حفظ وحدت دارند. اقدام جدایی طلبانه “ استقلال تایوان “ بزرگترین مانع سد راه اتحاد مجدد سرزمین مادری و خطر جدی پنهان برای جوان سازی ملی است. کسانی که اجداد خود را فراموش میکنند، به میهن خیانت میکنند و کشور را متلاشی میکنند، هرگز عاقبت به خیر نمی شوند و توسط مردم کنار گذاشته می شوند و تاریخ قضاوت میکند. روند کلی تاریخ و راه درست اتحاد مجدد است. “ استقلال تایوان” یک جریان متضاد تاریخی و یک بن بست میباشد. در روند تاریخی اتحاد مجدد سرزمین مادری مد نظر است و مواجهه با هرگونه تلاش برای “ استقلال” به شکست محکوم میباشد.
در همین راستا، “چانگ هوا” سفیر جمهوری خلق چین در تهران در یادداشتی اختصاصی برای خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) با عنوان «”استقلال تایوان” غیر ممکن است»، مواضع پکن در خصوص سفر پلوسی به تایوان را تشریح کرد.
به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، شب گذشته نیز ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به سفر غیرمتعارف رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، این اقدام را به عنوان یک رفتار تنش‌زا از سوی مقامات آمریکایی و اقدامی مداخله جویانه در امور داخلی چین و نقض تمامیت ارضی آن کشور محکوم کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران احترام به تمامیت ارضی کشورها را از مبانی سیاست خارجی خود می‌داند و حمایت از سیاست چین واحد در این چارچوب تردید ناپذیر است.
هیچ جایی برای هیچ کشوری در مورد مصالحه حق و باطل که مربوط به حاکمیت و تمامیت ارضی است وجود ندارد. ایالات متحده تلاش های خود را برای “ استفاده از تایوان برای کنترل چین” تشدید کرده و موقعیت در تنگه تایوان را برای تنش های زایی های بیشتر پیش میبرد، و مطمئناً بهای سنگینی پرداخت خواهد کرد. موضع دولت و ملت چین در خصوص تایوان همیشگی بوده و حراست قاطع از تمامیت ارضی کشور چین و حاکمیت ملی آن امری مبتنی بر اراده مستحکم بیش از یک میلیارد و چهارصد میلیون چینی است.طرف چینی قبلاً قاطعانه اعلام کرده است که اگر طرف آمریکایی بر ادامه مسیر خود پافشاری نماید، اقدامات قوی ایی برای خنثی کردن هرگونه تلاش نیروهای خارجی برای مداخله و «استقلال تایوان» برای انشعاب انجام خواهد داد. مردم چین به آنچه می گویند عمل می کنند. هیچ کس نباید عزم قوی، اراده محکم و توانایی قوی مردم چین برای حفاظت از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی را نادیده بگیرد.
متن کامل یادداش سفیر جمهوری خلق چین در تهران ، به شرح زیر است:
افکار عمومی قابل تجاوز نیست و روند کلی،غیرقابل برگشت است. سرزمین مادری باید یکپارچه باشد و ملزم به یک دست بودن است. زمان و روند تحقق اتحاد دوباره میهن همیشه در دستان ما است. عزم دولت چین و مردم چین برای تحقق اتحاد مجدد سرزمین مادری سنگ محکمی است و هیچ کس، هیچ نیرو و هیچ کشوری آن را تغییر نخواهد داد. ما قاطعانه با دخالت های خارجی و انشعاب «استقلال گرایی تایوان» مخالفیم و هرگز فضایی برای نیروهای جدایی طلب تایوان به هیچ شکلی باقی نمی گذاریم!
تنها یک چین در جهان وجود دارد و تایوان بخشی جدایی ناپذیر از قلمرو چین است. دولت جمهوری خلق چین تنها دولت قانونی است که نماینده چین میباشد. اصل چین واحد مقدمه برقراری روابط دیپلماتیک بین چین و ایالات متحده و همچنین شالوده سیاسی چین و ایالات متحده است. ایالات متحده تعهد جدی به چین در مورد مسئله تایوان داده است، اما در اقدام واقعی، دائماً روابط اساسی و مبادلات رسمی با تایوان را ارتقا داده، نیروهای جدایی طلب “استقلال تایوان” را جسور و حمایت کرده، تلاش کرده تا از تایوان برای مهار چین استفاده کند، و به شدت صلح و ثبات در تنگه تایوان را تضعیف نموده است. دولت چین و مردم چین اقدامات قاطعانه ایی را برای حفاظت از حاکمیت، امنیت و منافع توسعه چین اتخاذ کرده و خواهند کرد.
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده ،با نادیده گرفتن مخالفت شدید چین، از منطقه تایوان چین بازدید کرد. این نقض جدی اصل چین واحد و سه اطلاعیه مشترک چین و آمریکا است و تأثیر شدیدی بر بنیان سیاسی چین و ایالات متحده دارد و به طور جدی حاکمیت و تمامیت ارضی چین را نقض می کند. این امر به شدت صلح و ثبات را در سراسر تنگه تایوان تضعیف می کند و سیگنال های اشتباهی به نیروهای جدایی طلب تایوان ارسال می کند. این تحریک سیاسی آشکار، خشم شدید مردم چین و مخالفت گسترده جامعه بین المللی را برانگیخت.
چانگ هوا در بخشی از این یادداشت ضمن قدردانی از موضع گیری دولت جمهوری اسلامی ایران در قبال این اقدام مداخله جویانه آمریکا و با تاکید بر اینکه روابط چین و ایران مشارکتی راهبردی جامع است، آورده است:چین مایل است همراه با ایران برای توسعه مستمر و پیشرفت‌های جدید روابط مشارکتی راهبردی جامع دو کشور تلاش کند.