حضور و فعالعیت گسترده سرمایه گذاری و اقتصادی چین در آفریقا به حدی است که می توان گفت\xa0 پکن در این مسیر گوی سبقت را از آمریکا ، انگلیس و فرانسه ربوده است. اینک بیش از ۸۰۰ شرکت بزرگ چینی در سراسر آفریقا فعال هستند که بخش عظیمی از زیرساخت های اقتصادی و مالی، بخش های انرژی مانند نفت و گاز و حتی بانکداری این قاره را در اختیار گرفته اند و بیش از یک میلیون چینی در آفریقا زندگی می کنند که عمدتا در بخش های اقتصادی فعال هستند.
در جریان نشست هماهنگ کنندگان در مورد\xa0 اجرای اقدامات بعدی هشتمین کنفرانس وزیران مجمع هکاری چین و آفریقا که روز پنجشنبه برگزار شد، دو طرف به اجماع گسترده ای در مورد تقویت سطح همکاری و هماهنگی دو جانبه و چند جانبه دست یافتند.
کارشناسان روابط بین المللی به خوبی واقفند که موج عظیم قدرت نرم چین در آفریقا در درازمدت منافع فراوانی را برای چین و ارتقاء جایگاه اقتصادی این کشور خواهد داشت. سعد گفت برخلاف حمایت برخی کشورهای غربی که اغلب به کمک تحت شرایط خاص محدود و مشروط می شود، تنوع زیادی در حمایت چین از آفریقا وجود دارد.
این کارشناس همکاری با چین را همواره مورد استقبال و قابل اعتماد برشمرد و گفت که توسعه در چین، تحسین برانگیز و شگفت انگیز است.
بنظر می رسد امروز آفریقا به عنوان مرز جدید چین شناخته می شود. در حال حاضر با گذشته کمتر از دو دهه چین به یکی از مهمترین شرکای خارجی برای بسیار از کشورهای آفریقایی تبدیل شده است.
از دیگر سو، چین در مسیر دستیابی به اهداف توسعه نرم خود به آفریقا به عنوان یک منطقه در حال توسعه توجه ویژه ای دارد. مبادلات تجاری چین با آفریقا در سال ۲۰۱۰ به ۱۱۴ میلیارد دلار رسید و به این ترتیب از آمریکا پیشی گرفت و در سال ۲۰۱۱ به بیش از۱۶۶ میلیارد دلار رسید.
مکی سال رئیس اتحادیه آفریقا نیز از دوستی سنتی، همبستگی و همکاری بین آفریقا و چین و همچنین مشارکت پویا در چارچوب FOCAC (انجمن همکاری چین و آفریقا) بسیار قدردانی کرد. حضور چین در آفریقا در دوره معاصر به دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی بازمی گردد. دراین دوره مقامات پکن نگاهی ایدئولوژیک به آفریقا داشتند و تلاش می کردند از جنبش های آزادیبخش با گرایش های کمونیستی حمایت کنند.
در حالی که حجم مبادلات اقتصادی آمریکا با آفریقا در سال ۲۰۰۶ میلادی ۹۱ میلیارد دلار بود ، چین به حجم اقتصادی ۵۵ میلیارد دلار با آفریقا دست یافت.
شاید کلید طلایی چین در کسب موفقیت برای توسعه همکاری های تجاری و اقتصادی با قاره افریقا، جلب اعتماد کشورهای آفریقایی باشد. "عزت سعد" یک تحلیل گر سیاسی مصری با بیان اینکه کشورهای آفریقایی، چین را شریکی قابل اعتماد می دانند، معتقد است ابتکار یک کمربند و یک جاده، نیرو محرکه ای برای همکاری بین چین و کشورهای آفریقایی است، زیرا به توسعه آفریقا کمک می کند.
عزت سعد که مدیر شورای امور خارجه مصر است، گفت: این احساس مشترک در میان کشورهای آفریقایی وجود دارد که چین شریک قابل اعتمادی است و اعتماد و اعتبار زیادی در همکاری بین چین و آفریقا وجود دارد. وی بار دیگر تاکید کرد که آفریقا قاطعانه از اصل چین واحد و همچنین از قاره آفریقا در همکاری با چین برای ساختن جامعه چین-آفریقا با آینده ای مشترک در دوره جدید حمایت می کند.
چین در این دوره قراردادهای تجاری دوجانبه ای با الجزایر، مصر، کنیا، سومالی، مراکش و سودان به امضا رساند. با این وجود روابط کشورهای آفریقایی با پکن در طول دوران جنگ سرد بشدت تحت تاثیر اتحاد شوروی\xa0 بود و به همین دلیل حجم مبادلات تجاری و اقتصادی چین با آفریقا در این دوره حتی به یک میلیارد دلار هم نمی رسید.
پکن اکنون بزرگترین ذخایر ارزی جهان را در اختیار دارد و در این زمینه از ژاپن پیشی گرفته و اقتصاد انگلیس و فرانسه را نیز پشت سرگذاشته است. براساس برآوردهای بعمل آمده، انتظار می رود\xa0 چنین در سال ۲۰۲۵ به مقام اول اقتصاد جهان دست یابد.
در زمینه کشاورزی، بنین، بورکینافاسو و مالی ۲۰ درصد کتان مورد نیاز چین را تامین می کنند؛ ساحل عاج بخش عظیمی از کاکائو مورد نیاز چین را تامین می کند و کنیا کانون صادرات قهوه به چین محسوب می شود. نامیبیا نیز بخش اعظم محصولات دریایی خود را به چین صادر می کند. چین یک سوم نفت مورد نیاز خود را از آفریقا و عمدتا از آنگولا وارد می کند. پکن سرمایه گذاری های عظیمی در بخش انرژی آنگولا دارد و چندی است که متوجه صنایع نفت و گاز نیجریه شده است . چین، شریکی قابل اعتماد برای آفریقا این تحلیل گر مصری یادآور شد که چین در روابط و همکاری های خود با کشورهای آفریقایی مثل، کشور های غربی شرط وشروط نمی گذارد و حمایت های چین عمدتا با هدف مبارزه با فقر و توسعه همه جانبه برای کشورهای آفریقایی در نظر گرفته شده است. به گزارش روزنامه چاینادیلی، چین و آفریقا بر تعهد خود به ایجاد جامعه ای با آینده مشترک در دوره جدید به منظور افزایش سطح همکاری مثمرثمر و افزودن انگیزه تازه به توسعه و ثبات جهانی تاکید کرده اند.
این در حالیست که ژاپن در حال حاضر به شدت نگران یکه تازی های چین در آفریقاست و می کوشد با وعده کمک ۳۰ میلیارد دلاری جهت توسعه آفریقا عرصه را برای حضور اقتصادی و تجاری چین در قاره سیاه تنگ تر کند. به عبارت دیگر، دلیل اصلی گرایش نوظهور ژاپن به افزایش کمک های اقتصادی اش به آفریقایی ها افزایش تحرکات چینی ها در این قاره است که نگرانی ایالات متحده و ژاپن را به همراه داشته است. از بعد دیپلماتیک نیز کشورهای آفریقایی همواره حمایت ارزشمندی از چین در سازمانهای بین المللی به ویژه در قبال مسئله تایوان به عمل آورده اند.
سعد گفت: چین تلاش های زیادی برای مبارزه با همه گیری کووید – ۱۹ در مصر با ارائه واکسن به صورت رایگان و حتی با موافقت با ساخت آن در داخل مصر انجام داده است و پکن، سابقه قابل توجهی در حمایت از سلامت عمومی در کشورهای آفریقایی دارد.
به باور کارشناسان روابط بین الملل، هدف قدرت نرم شکل دادن به برداشت بهتر از چین توسط جهان بیرون است.
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ازیک سو و گام نهادن پکن در مسیر اقتصاد آزاد از سوی دیگر موجب شد تا روابط چین و آفریقا در مسیر جدیدی قرار گیرد. حضور پررنگ اتحاد جماهیر شوروی در برخی کشورهای آفریقا موجب شده بود که چین مجال توسعه مناسبات سیاسی، نظامی، و اقتصادی دلخواه با کشورهای آفریقایی را نداشته باشد.
جین پینگ رئیس جمهور چین در پیامی تبریک آمیز به مکی سال گفت: اتحادیه آفریقا کشورهای آفریقایی را در مسیری برای قدرت جویی از طریق اتحاد، توسعه، مبارزه با همه گیری کرونا، حمایت از چندجانبه گرایی و حفاظت از منافع مشترک کشورهای در حال توسعه رهبری کرده است.
در مجموع به نظر می رسد پتانسیل عظیمی برای توسعه بیشتر روابط مکمل چین و آفریقا وجود دارد و دو طرف می توانند منافع متقابل قابل توجهی از این مناسبات کسب کنند.
به گزارش بامداد یکشنبه ایرنا از روزنامه چاینا دیلی، شی جینپینگ رئیس جمهور چین و مکی سال رئیس اتحادیه آفریقا و رئیس جمهور سنگال به مناسبت بیستمین سالگرد تاسیس اتحادیه آفریقا و برقراری روابط دیپلماتیک متعهد به تقویت روابط دوجانبه شدند.
همچنین امنیت و تنوع منابع انرژی یکی از اولویتهای سیاست خارجه چین به شمار می آید. نگاهی به سیاست خارجی چین نشان می دهد این کشور دو عامل اقتصاد و دیپلماسی را در گسترش مناسبات این کشور با آفریقا حیاتی می داند. البته این مساله زمینه را برای تداوم رشد اقتصادی و کسب جایگاه قدرت جهانی فراهم می آورد.
ژاپن همچنین تلاش می کند با سرمایه گذاری مستقیم و ارایه کمکهای توسعه ای، زمینه نفوذ هر چه بیشتر خود را در کشورهای آفریقایی را فراهم کند تا شاید بخشی از باخت در عرصه رقابت با\xa0 چین در میدان قاره افریقا را جبران کند.
منبع: https://www.irna.ir/news/84883842/%DA%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AAنگاهی به رویکرد چین نشان می دهد در هزاره جدید قدرت نرم به یکی از مهمترین جنبه های استراتژی خارجی این کشور تبدیل شده است.
حجم مبادلات اقتصادی و تجاری چین و آفریقا در سال ۱۹۸۰ در حدود یک میلیارد دلار بود در حالی که در سال ۱۹۹۹ به ۶.۵ میلیارد دلار رسید. این در شرایطی است که در سال۲۰۰۰ میلادی مبادلات اقتصادی پکن با آفریقا مرز ۱۰ میلیارد دلار را پشت سر گذاشت و در سال ۲۰۰۵ میلادی به ۴۰ میلیارد دلار رسید.
از دیگر سو، بنگاههای اقتصادی دولتی و شرکت های خصوصی چین آفریقا را به عنوان مرز جدید برای سرمایه گذاری و بازاری بدیل برای صادرات می بینند. به عبارت دیگر، آفریقا یکی از بهترین حوزه های حضور جهانی چین و تلاش برای قدرت نرم و ایجاد تصویر مطلوبتر از این کشور در چارچوب سیاست همکاری جنوب-جنوب به شمار می آید.
شی جینپینگ با اشاره به اینکه چین و آفریقا همیشه شرکای خوب در دوران تلخ و شیرین یکدیگر بوده اند گفت: روابط چین و اتحادیه آفریقا در آزمون آشفتگی اوضاع بین المللی مقاومت کرده و همکاری های دوجانبه گسترش یافته است.
مقامات پکن فروپاشی شوروری را ناشی از ضعف اقتصادی این ابرقدرت ارزیابی می کردند و به همین جهت طی سه دهه گذشته تلاش کردند مولفه های اقتصادی را بیش از دیگر عوامل در روابط با خود با کشورهای خارجی از جمله آفریقا مد نظر قرار دهند.
